25 Kasım 2011 Cuma

Peşin Hüküm

Nedir bu yılandan korkma vaziyetim ? Bende çoğunuz gibiyim bu konuda.. Hayatım boyunca yılan görmemişim, ama adını duyunca bile tüylerim diken diken oluyor. İyi de yılanla ilgili tüm bildiklerim, hayvancağız hakkında lanse edilenler. Bana karşı sergilenen kötü bir tutum olmadı familyadaki hiçbir üyeden..

Bunun adı "Önyargı" yani "Peşin Hüküm"..
Beynimize gün içinde o kadar çok veri giriyor ki hangi bilginin temelinde ne yattığını ayırt edemiyoruz bazı durumlarda. Muhtemelen izlediklerim ve duyduklarım böyle bir tutum geliştirmeme etken olmuştur. Benim yılana karşı olan tutumum sizde; bir duyguya, düşünceye, nesneye veya başka bir şeye karşı hayat bulabilir. Genelde istemsiz olarak gerçekleşen bir durum olsa gerek çünkü çoğu zaman bilmeyiz bile öyle bir yargımızın olduğunu. Yargı, önümüze geldiğinde ruh halimiz anında değişiyorsa, yargıyla ilgili bilmediğimiz duygularımız ortaya çıkar. İşte o zaman fark ederiz durumu.

Burada size önyargılarınızdan kurtulun veya buna benzer tabirler kullanmayacağım. Size kalmış bir durum onları kabullenmek veya reddetmek. Mesela ben hala yılandan korkarım sebebini tam olarak bilmeksizin.

İnsanlar veya düşüncelere karşı olan önyargıların varlığını kabul etmek gerekebilir bir noktada. En azından konu ile ilgili farklı insanların fikirleri dinlenebilir. Olaya farklı bakış açıları ile bakmak öğrenilebilir. Yani ben yılanı müthiş öven, ekosistemin değişilmezi olduğunu gösteren bir belgesel izlesem iyi olabilir belki.

Gel gelelim, önyargımızın bize fayda sağladığını da sanmıyorum. O yüzden önyargılarımızı bir kenara bırakarak tutum geliştirmekten bir zarar gelmez. Denemenin zararı olmaz, yoksa olabilir mi?

Önyargınız gerçeğiniz olmadan durumu el koyabilirsiniz demek istediğim aslında. En azından yargının doğruluğu veya yanlışlığı hakkında elinizde elle tutulur sonuçlarınız olur. Bu da bir nebze daha iyi hissetmenizi sağlayabilir. Ya da yazının başlığına bakarak yazıyı hiç okumazsınız, bu da size bir şey kaybettirmez. Önyargılarınızın olduğunu kabul etmiş olursunuz alt tarafı..